Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2021

περί του μήκους των πλεουμένων

όλες οι μετρήσεις και εκτιμήσεις διαστάσεων, μηκών κυρίως, γινόταν από “δω μέχρι...” 

το “δω=εδώ” ήταν το προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου, μιλάμε για απίστευτα μεγάλα νούμερα, μας άρεσαν όμως...

οι βάρκες ήτανε “από δω μέχρι το Γραφείο του χωριού”, ε, ναι, κάπου 100 μέτρα

τα υπερωκεάνεια ήτανε “από δω μέχρι τη Μονοβάσια”, πρωτεύουσα του δήμου, ε, ναι, κάπου 20000 μέτρα, άσε που είχαν πάνω σπίτια, και μαγαζιά και σχολεία και χωριά...

                                                συνέχεια...


Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2021

μικρό τοπικό λεξικό ΝΑ Λακωνίας (τα ξεχασμένα)

Στην περιοχή μας υπήρχε, εκτός από την κανονική, και μια τοπική γλώσσα, ένα λεξιλόγιο με λέξεις βασικά Ελληνικές με παραφθορά, αλλά και ξένες, επίσης με παραφθορά, Τούρκικες, Αλβανικές, Σλάβικες, Ιταλικές, καθώς και από χώρες της Βόρειας Αφρικής. Αυτές τις τοπικές λέξεις προσπάθησα να καταγράψω με αλφαβητική σειρά και με σχόλια για την ετυμολογία τους, αν δεν είναι προφανής, τη σημασία τους και την προέλευσή τους, όπου γνώριζα και θυμόμουν. Βέβαια και παρέλειψα αρκετές λέξεις, διότι πολλά τα χρόνια που πέρασαν από τότε και διότι “ου γαρ το γήρας...”. Αυτές οι λέξεις, οι παραλείψεις, τα ξεχασμένα, περιέχονται σ΄ αυτό το τελευταίο μικρό τοπικό λεξικό της μάνας ΝΑ Λακωνίας.

γανωματζής: ο μάστορας που αφαιρούσε τη γάνα
ζαλώνομαι: φορτώνομαι κάτι στην πλάτη
κενώνω: σερβίρω φαγητό από τα πιάτα
τσαφάρι: η φλογέρα
                     συνέχεια...
                        

Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2020

μικρό τοπικό λεξικό ΝΑ Λακωνίας (μέρος 7ο)

Στην περιοχή μας υπήρχε, εκτός από την κανονική, και μια τοπική γλώσσα, ένα λεξιλόγιο με λέξεις βασικά Ελληνικές με παραφθορά, αλλά και ξένες, επίσης με παραφθορά, Τούρκικες, Αλβανικές, Σλάβικες, Ιταλικές, καθώς και από χώρες της Βόρειας Αφρικής. Διότι πολλοί οι ξένοι λαοί που πέρασαν από εκεί, είτε σαν κατακτητές, είτε σαν μετανάστες, και, φυσικά, άφησαν τα σημάδια τους. 

ταβλάκι: μικρό ξύλινο ράφι γύρω από το τζάκι τζιγέρι: το συκώτι τουλούμι: ο ασκός τριβές: τα αγριόχορτα που ξεράθηκαν στο χωράφι τσακουμάκι: ο αναπτήρας τσερατσίνα: η χαρουπιά τσιφίδα: το πολύ μεγάλο κοφίνι τσουράπια: οι κάλτσες φιάλα: η νεροκολοκύθα χόντρος: ο τραχανάς 

                   συνέχεια...




Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2020

μικρό τοπικό λεξικό ΝΑ Λακωνίας (μέρος 6ο)

 Στην περιοχή μας υπήρχε, εκτός από την κανονική, και μια τοπική γλώσσα, ένα λεξιλόγιο με λέξεις βασικά Ελληνικές με παραφθορά, αλλά και ξένες, επίσης με παραφθορά, Τούρκικες, Αλβανικές, Σλάβικες, Ιταλικές, καθώς και από χώρες της Βόρειας Αφρικής. Διότι πολλοί οι ξένοι λαοί που πέρασαν από εκεί, είτε σαν κατακτητές, είτε σαν μετανάστες, κατά τους τελευταίους αιώνες και, φυσικά, άφησαν τα σημάδια τους.

πύργια: το χωνί                   ρέγγα: είδος αράχνης

σαμιαμίδι: το μολυντήρι            ρουπάκι: είδος βελανιδιάς

σιαπάνω: η Αθήνα                 σκαρίκια: τα συγχαρητήρια

σκαλούνι: το σκαλοπάτι            σκοπάιδες: αποξηραμένα σύκα

σογιάς: αναδιπλωνόμενο μαχαίρι   σούρος: το πώμα μπουκαλιού

                               συνέχεια...

Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2020

μικρό τοπικό λεξικό ΝΑ Λακωνίας (μέρος 5ο)

Στην περιοχή μας υπήρχε, εκτός από την κανονική, και μια τοπική γλώσσα, ένα λεξιλόγιο με λέξεις βασικά Ελληνικές με παραφθορά, αλλά και ξένες, επίσης με παραφθορά, Τούρκικες, Αλβανικές, Σλάβικες, Ιταλικές, καθώς και από χώρες της Βόρειας Αφρικής.

μπουκακάς: ο βάτραχος

Νιάπολη: η Νεάπολη, παραθαλάσσια κωμόπολη 

ξεμαδερώνω: χαλάω, καταστρέφω, αχρηστεύω μια κατασκευή 

πανωγόμι: μικρό σακκί που ετοποθετείτο στα σαμάρι φορτωμένου ζώου

Πεντάνοσα: η Παντάνασσα, το χωριό, παραφθορά
πίστομα: γύρισμα δοχείου ανάποδα, ώστε το στόμιο να βρεθεί από κάτω
                  συνέχεια...

Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2020

μικρό τοπικό λεξικό ΝΑ Λακωνίας (μέρος 4ο)

Στην περιοχή μας υπήρχε, εκτός από την κανονική, και μια τοπική γλώσσα, ένα λεξιλόγιο με λέξεις βασικά Ελληνικές με παραφθορά, αλλά και ξένες, επίσης με παραφθορά, Τούρκικες, Αλβανικές, Σλάβικες, Ιταλικές, καθώς και από χώρες της Βόρειας Αφρικής. Διότι πολλοί οι ξένοι λαοί που πέρασαν από εκεί, και, φυσικά, άφησαν τα σημάδια τους.

λάφτω: τρώω βιαστικά

ματέρες: τα χλωρά κρεμμύδια, πριν κάνουν “κεφάλι”

Μονοβάσια: η Μονεμβασία, η πόλη

μπεζερίζω: καταφέρνω με μεγάλο κόπο, ίσα-ίσα

                 συνέχεια...

Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2020

μικρό τοπικό λεξικο ΝΑ Λακωνίας (μέρος 3ο)

Στην περιοχή μας υπήρχε, εκτός από την κανονική, και μια τοπική γλώσσα, ένα λεξιλόγιο με λέξεις βασικά Ελληνικές με παραφθορά, αλλά και ξένες, επίσης με παραφθορά, Τούρκικες, Αλβανικές, Σλάβικες, Ιταλικές, καθώς και από χώρες της Βόρειας Αφρικής.
Διότι πολλοί οι ξένοι λαοί που πέρασαν από εκεί κατά καιρούς και φυσικά άφησαν τα σημάδια τους και στη γλώσσα.
κατελάος: η ακρίδα   
κεφαλάς: ο νεαρός βάτραχος 
κατσικαντάνης: ο λαγός   
κοπελίτσες: τα κυκλάμινα   
κουφά: τα ποντίκια   
                                                     
                                       συνέχεια...